Μόνο όσοι ίσως έτρεφαν ψευδαισθήσεις ότι στο Συνέδριο της Δημοκρατικής Αριστεράς θα επικρατούσαν ωριμότερες σκέψεις σχετικά με το σημερινό στρατηγικό και πολιτικό στίγμα του κόμματος, κυρίως δε την ενεργό συμμετοχή του στις διεργασίες για τη συγκρότηση ισχυρού κεντρο-αριστερού τρίτου πόλου, θα πρέπει να εξεπλάγησαν από τις αποφάσεις του. Διότι, μετά από την αιφνίδια και προφανώς προσχηματική αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση και τη δημόσια, λιτή μεν αλλά σαφή και κατηγορηματική τοποθέτηση του ΓΓ του κόμματος Σπύρου Λυκούδη, ήταν φανερό ότι το στρατηγικό και πολιτικό χάσμα με την προεδρική πλευρά ήταν αγεφύρωτο. Κατά συνέπεια, δεν ήταν δύσκολο να εκτιμήσει κανείς ότι μια τόσο ριζική διάσταση απόψεων μεταξύ προέδρου και ΓΓ θα μπορούσε να έχει διαφορετική κατάληξη.
Δεν είμαι μέλος της ΔΗΜΑΡ και δεν μου πέφτει λόγος ως προς τις εσωκομματικές της διαδικασίες πέραν της κριτικής τοποθέτησης που κάθε απλός πολίτης δικαιούται να εκφράζει δημόσια ως προς τα πολιτικά – κόμματα, γεγονότα και πρόσωπα. Ωστόσο, θα προσυπέγραφα, με ελάχιστες επιφυλάξεις, την ομιλία του στο Συνέδριο, αναπόφευκτα πλήρους συναισθηματικής φόρτισης, ου μην αλλά έντιμης, μεστής και ορθολογικής πολιτικής ανάλυσης και πολιτικών αξιών. Είναι κάτι που τον διακρίνει από τα φοιτητικά του χρόνια, ως στέλεχος της σπουδαστικής οργάνωσης της «ΔΝ Λαμπράκη». Η σταθερή του πίστη στις αξίες του πολιτικού φιλελευθερισμού, της λοιδορούμενης «αστικής» δημοκρατίας από παλαιο-κομμουνιστές και σημερινούς νεοσταλινικοκούς Συριζαίους των γουναράδικων, ακροδεξιούς και φασίστες καθώς και από την πανσπερμία των αντι-κοινοβουλευτικών οργανώσεων της άκρας αριστεράς, τρομοκρατικής και μη. Δεκτικός και ανοιχτός πάντα απέναντι στις πιο σύγχρονες πολιτικές επεξεργασίες και στα πιο σύγχρονα προοδευτικά πολιτικά ρεύματα της Ευρώπης, σταθερός και πιστός στις αξίες μιας Αριστεράς της ευθύνης, του προοδευτικού μετασχηματισμού της κοινωνίας με δημοκρατία, ελευθερία και ισότητα και με πολιτικές που θα εμπνέονταν από τις αξίες αυτές και θα υπηρετούσαν το γενικό συμφέρον της χώρας. Δεν είναι καθόλου τυχαία η αναφορά του στον Η. Ηλιού, τον Λ. Κύρκο και τον Μ. Παπαγιαννάκη.
Ακριβώς επειδή η ιστορική εμπειρία διδάσκει μόνο αυτούς που θέλουν να διδαχθούν, αντλώντας χρήσιμα συμπεράσματα για την πολιτική τους συμπεριφορά και τους πολιτικούς τους στόχους, ο Λυκούδης με πάθος και φρόνηση προειδοποιεί για τις ολέθριες πολιτικές συνέπειες μιας ανεξέλεγκτης πολιτικής πόλωσης, με ρυθμιστικό παράγοντα τους νεοναζιστές. Υπογραμμίζει ταυτόχρονα τους κινδύνους της μισαλλόδοξης πολιτικής επίδοξων αριστερών εθνολαϊκιστών, διεκδικητών της εξουσίας, άνευ αρχών και περίσκεψης, με όλα τα μέσα, παραπέμποντας στις χειρότερες μέρες του καθ΄ ημάς αυριανισμού. Εξ ου και η αδήριτη ανάγκη, η «ιστορική ευκαιρία», δημιουργίας ενός τρίτου, ισχυρού και προοδευτικού πόλου της κεντροαριστεράς που θα αποτρέψει επικίνδυνες πολιτικές εξελίξεις, συμβάλλοντας στην πολιτική σταθερότητα και προοδευτική κατεύθυνση πολιτικών και κοινωνικών λύσεων, αναγκαίων για να βγάλουν, αργά αλλά σταθερά, τη χώρα από τα πολλαπλά της αδιέξοδα που έχουν να κάνουν όχι μόνο με την οικονομία αλλά με το πολιτικό της σύστημα, το κράτος, τα αξιακά και πολιτιστικά της γνωρίσματα. Γι αυτό, η ευρύτερη αναγνώριση που έτυχε η παρουσία και ο πολιτικός λόγος του Λυκούδη στην ελληνική κοινή γνώμη του αξίζει απόλυτα, όχι μόνο ως επιστέγασμα της πολιτικής του πορείας και προσφοράς αλλά και της βαθύτατα δημοκρατικής πολιτικής του κουλτούρας.
Η απόφαση της πλειοψηφικής προεδρικής πτέρυγας της ΔΗΜΑΡ για αυτόνομη κάθοδο στις Ευρωεκλογές τον ερχόμενο Μάιο θα κριθεί βέβαια εκ του αποτελέσματος, διότι άλλο οι αποφάσεις των κομματικών μηχανισμών και άλλο η στάση των πολιτών, κυρίως αυτών που την υποστήριξαν στην εκλογική αναμέτρηση του Ιουνίου το 2012. Θα κριθεί πρωτίστως από τη συγκρότηση της «Ελιάς», την αξιοπιστία και την απήχησή της στο εκλογικό σώμα. Μέχρι τότε, ο Λυκούδης και όσοι εκ των βουλευτών, στελεχών και μελών της ΔΗΜΑΡ υποστηρίζουν την ενεργό συμμετοχή στο εγχείρημα της νέας κεντροαριστεράς και την κοινή κάθοδο στις Ευρωεκλογές θα περάσουν δύσκολες στιγμές, καλούμενοι να πειθαρχήσουν στις αποφάσεις της πλειοψηφίας και εγκαλούμενοι συνεχώς ως «διασπαστές» και τα συναφή, στα οποία οι παλαιο- και νεο-κομμουνιστικής νοοτροπίας κομματικοί μηχανισμοί είναι επαρκώς εξοπλισμένοι και εκπαιδευμένοι. Οι πρώτες βολές έχουν ήδη ριχτεί και δεν αποτέλεσαν έκπληξη.
Το κρίσιμο σημείο θα προκύψει αναπόφευκτα τη στιγμή κατά τη οποία θα πρέπει δημόσια να τοποθετηθούν όλοι στο αν υποστηρίζουν εκλογικά την «Ελιά» ή το κόμμα τους, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα έχουν μεσολαβήσει τυχόν εξώσεις ή εθελούσιες αποχωρήσεις. Θα υπερισχύσει η κομματική πειθαρχία και νομιμοφροσύνη ή η πολιτική πεποίθηση και αναγκαιότητα, η εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του ευρύτερου προοδευτικού χώρου; Δε θα αργήσουμε να το μάθουμε. Φυσικά, ας το επαναλάβω, η αξιόπιστη σε πρόσωπα και πρόγραμμα συγκρότηση της «Ελιάς» και η δυναμική της αποτελεί τον καταλύτη των εξελίξεων μαζί με την απουσία απρόοπτων πολιτικών εξελίξεων (π.χ. στο ΠΑΣΟΚ ή την κυβέρνηση) που θα ανέτρεπαν το πολιτικό σκηνικό, με απρόβλεπτες εκ των πραγμάτων συνέπειες.
Όπως μου έγραψε ο Σπύρος, σε μια επιστολή του (που έτυχε να την έχω φυλάξει), τον Νοέμβριο του 1970 από το Άργος Ορεστικό, όπου υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία ως ημιονηγός (κοινώς μουλαράς), μέσα στη μοναξιά του στη μονάδα στα μαύρα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας «είναι τόσο έντονο το κρύο εδώ που καμιά φορά σε ψυχραίνει και εσωτερικά». Το πολιτικό (πολικό) κρύο που θα αντιμετωπίσει τώρα εντός του κόμματος, τόσο αυτός όσο και οι άλλοι διαφωνούντες, υποθέτω πως θα είναι ακόμη πιο οδυνηρό εφόσον δοκιμάστηκαν επώδυνα και μακρόχρονες προσωπικές και πολιτικές φιλίες. Αλλά, όπως μου έγραφε επίσης στην ίδια επιστολή, “Dum Σπύρο Spero”.
Δρόμοι παλιοί……