Στο άκουσμα των λέξεων «μυστικές υπηρεσίες», το μυαλό συχνά πηγαίνει σε κατασκοπικές σειρές και ταινίες αμερικανικής προέλευσης. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα των μυστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα, όπου βρίσκονται επιπλέον αντιμέτωπες με το σκοτεινό παρελθόν τους; Ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ, Παύλος Λποστολίδης, αναλύει τη σύγχρονη ιστορία της υπηρεσίας και αναρωτιέται για το μέλλον της. [TBJ]
Το βιβλίο του πρέσβη ε.τ. Παύλου Αποστολίδη για τις Υπηρεσίες Πληροφοριών στην Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην τρίτη του έκδοση, δείγμα του μεγάλου ενδιαφέροντος που προκάλεσε. Έντονη ήταν η παρουσία του πολιτικού και δημοσιογραφικού κόσμου στην επίσημη παρουσίαση του βιβλίου στο Αμφιθέατρο του ΥΠΕΞ τον Δεκέμβριο του 2014. Ευλόγως. Διότι, είναι σπάνιο στην Ελλάδα οι Μυστικές Υπηρεσίες να αποτελούν αντικείμενο δημόσιας εκδήλωσης και διότι ο συγγραφέας διετέλεσε Διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΏ) για 6 περίπου χρόνια (1999-2004), περίοδος που καλύπτει τόσο την εξάρθρωση της εγκληματικής τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη» όσο και την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων που διεξήχθησαν στην Αθήνα τον Αύγουστο του 2004. Εξακολουθεί και σήμερα να είναι ενεργός, αν δεν κάνω λάθος, ως αντιπρόσωπος της χώρας στις διερευνητικές συνομιλίες, ων ουκ έστι αριθμός, με την Τουρκία.
Σίγουρα το ακροατήριο δεν περίμενε κάποιες «ζουμερές» αποκαλύψεις, όχι μόνο διότι κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο σε μια δημόσια εκδήλωση, όσο διότι ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογο του βιβλίου του αναφέρει ότι τέτοια επεισόδια, ακόμα κι αν υπήρχαν (που σίγουρα υπήρχαν και φυσικά εξακολουθούν να υπάρχουν) δεν ανεβρέθηκαν στα Αρχεία! «Μια Υπηρεσία Πληροφοριών βασίζεται στα Αρχεία της. Είτε δεν υπήρχαν είτε ήταν διάσπαρτα», έχει επισημάνει διπλωματικά ο συγγραφέας1 σε μεταγενέστερο χρόνο. Στο βιβλίο του, μάλιστα, αναφέρει σχετικά με την εσωτερική τρομοκρατία ότι όταν ανέλαβε, προς δυσάρεστη έκπληξή του, διαπίστωσε πως «τα αρχεία είτε είχαν καταστραφεί, είτε τα είχαν σνναποκομίσει οι χειριστές των υποθέσεων όταν αποχώρησαν από την ΕΥΠ, είτε απλώς δεν ανευρίσκονταν» (σελ. 297)!
ΓΚΡΙΖΕΣ ΖΩΝΕΣ, ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ
Ας τονιστεί ότι η έκδοση βιβλίων με τέτοιο περιεχόμενο κάθε άλλο παρά συνηθισμένη είναι στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου οι Μυστικές Υπηρεσίες, λόγω της ελκυστικότητας των θεωριών συνωμοσίας και της αποκάλυψης μυστικών που συνδέονται με την εσωτερική πολιτική και εξωτερική πολιτική της χώρας, αποτελούν αντικείμενο συνεχούς έρευνας, δημοσιευμάτων και βιβλίων. Αν μη τι άλλο διότι η εξ ορισμού απόκρυφη δράση των Υπηρεσιών αυτών, μακριά από τα φώτα της μη επιθυμητής δημοσιότητας, που αφορούν στην εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια του κράτους, σχετίζεται καθοριστικά με την ισορροπία μεταξύ της ασφαλούς διαβίωσης των πολιτών, προστασίας του κράτους από εσωτερικές και εξωτερικές απειλές και της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου. Η ισορροπία αυτή δικαίως αποτελεί αντικείμενο πολιτικής διαμάχης τουλάχιστον για τις πολιτικές εκείνες δυνάμεις που είναι περισσότερο ευαίσθητες απέναντι στην παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών και απαιτούν σοβαρές εγγυήσεις ακόμα κι όταν το κρατικό συμφέρον επιτάσσει την ανάγκη προσωρινής άρσης τους για λόγους πρόληψης ή καταστολής εγκληματικών δραστηριοτήτων. Εξ ορισμού, οι υπηρεσίες αυτές κινούνται μέσα σε μια «γκρίζα ζώνη», στο όριο της νομιμότητας, αλλά συχνά εκτός αυτής και φυσικά στο αθέατο περιθώριο της δημόσιας πολιτικής πραγματικότητας, όντας ταυτόχρονα στον πυρήνα της πολιτικής διαδικασίας και της λήψης των αποφάσεων.
Πρόσφατο παράδειγμα στα καθ’ ημάς το πολυσέλιδο πόρισμα2 του επίκουρου, ανακριτή Δημήτρη Φούκαπρος το Συμβούλίο Εφετών σχετικά με την πολύκροτη υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών μεταξύ Αυγούστου 2004 και Μαρτίου 2005 με στόχο τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, από φίλια χώρα ευλόγως υπονοούμενη. Δεν είναι, βέβαια, καθόλου ασυνήθιστη η διενέργεια κατασκοπευτικών δραστηριοτήτων πάσης μορφής μεταξύ συμμαχικών και φίλιων χωρών. Άλλωστε, το πιστοποιούν συνεχώς διάφορες αποκαλύψεις είτε από τα Wikileaks είτε από άλλες πηγές, τύπου Έντουαρντ Σνόουντεν, που αποδεικνύουν πόσο ευάλωτες είναι όλες, χωρίς εξαίρεση, οι κρατικές επικοινωνίες. Ακόμα και το κινητό της Μέρκελ δεν ήταν ασφαλές. Μόλις πρόσφατα3 ο ίδιος ο διευθυντής της CΙA Τζον Μπρέναν παραδέχτηκε την υποκλοπή προσωπικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων του, γεγονός που ο ίδιος χαρακτήρισε ως «πειρατεία».
Πώς θα χαρακτήριζε, όμως, κανείς, τις συνεχείς αποκαλύψεις περί παρακολούθησης των επικοινωνιών πρεσβειών φιλικών χωρών, μεταξύ των οποίων και της ελληνικής στο Βερολίνο, όπως αποκάλυψε πρόσφατα γερμανικό περιοδικό4; Με αφορμή την υπόθεση του Στήβεν Λάλα5, Αμερικανού ελληνικής καταγωγής και υπαλλήλου της αμερικανικής Πρεσβείας που παρέδινε πολύτιμες πληροφορίες στην ελληνική πλευρά, ο οποίος συνελήφθη τελικά από το FBI, μετά από λάθη της ΕΥΠ, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, ο Αποστολίδης διερωτάται γενικά εάν, από ηθική σκοπιά, είναι επιτρεπτή η άσκηση κατασκοπείας εναντίον συμμάχου ή και απλώς φίλης χώρας. Για να δώσει αμέσως ο ίδιος την απάντηση: «Ηθική και Υπηρεσίες Πληροφοριών δεν συμβαδίζουν». (σελ. 280). Παρά τις τριβές και ενίοτε την ψυχρότητα που δημιουργείται μετά σύμμαχων και φιλικών κρατών από τέτοια «επεισόδια», ιδιαίτερα όταν βλέπουν το φως της δημοσιότητας, τα αμοιβαία συμφέροντα και ο κοινός εχθρός ή εχθροί υπαγορεύουν την ταχεία αποκατάσταση των σχέσεων και σε προσωπικό επίπεδο και σε επίπεδο Υπηρεσιών.
ΜΥΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑ
Όπως δεν μπορεί να υπάρχει «ανοιχτή» διπλωματία, που εξ ορισμού είναι μυστική, μυστικότατη, έτσι και διάφορες δραστηριότητες της κυβέρνησης και του κράτους παραμένουν θαμμένες στα άβατα των Υπηρεσιών με ελάχιστα άτομα να έχουν γνώση όλων των πληροφοριών από όλες τις κρατικές πηγές σε κάθε δεδομένη ιστορική στιγμή, για γεγονότα και πρόσωπα. Στα σοβαρά κράτη ό,τι παραδίδεται στην ιστορική έρευνα από σημαντικά Υπουργεία, όπως των Εξωτερικών ή της Άμυνας και των Οικονομικών, ή συνεδριάσεις ανωτάτων κρατικών και κυβερνητικών οργάνων όπως του Υπουργικού Συμβουλίου, «χτενίζονται» επιμελώς από ειδικές Επιτροπές με χρονικό ορόσημο τα 30 χρόνια, όταν συνήθως πρόκειται για πολιτικές οικονομικές εκτιμήσεις για άλλα κράτη. Φάκελοι με εκτιμήσεις για πολιτικά πρόσωπα εν ζωή ή άλλες ζωτικές πληροφορίες που μπορούν να βλάψουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών ανοίγουν συνήθως μετά από 50 ή 100 χρόνια, εν όλω ή εν μέρει, ανάλογα με τις εκτιμήσεις. Ή και ποτέ! Άλλες εκτιμήσεις και πληροφορίες ουδέποτε καταγράφονται ή χάνονται μαζί με όσους παίρνουν διάφορα μυστικά στον τάφο τους. Ή διότι η αρχειακή θεσμική μνήμη του κράτους είναι ελλιπής ή ασυνεχής.
Πώς θα μπορούσε να βρει κανείς άκρη στις Η.Π.Α, όπου η «Κοινότητα των Υπηρεσιών Κρατικών Πληροφοριών» αριθμεί 17 φορείς!6 Κατά τα άλλα, στις ΗΠΑ7 και σε άλλα κράτη, καθώς και σε άλλες οντότητες, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχουν νόμιμες διαδικασίες υπό τις οποίες οι πολίτες μπορούν να αναζητήσουν, υπό ορισμένους, βέβαια, όρους και περιορισμούς, συγκεκριμένες κατηγορίες κυβερνητικών εγγράφων ακόμα και σχετικά πρόσφατων.
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ
Το κοινό διαμορφώνει την άποψή του για το περίπλοκο, σκοτεινό και περιπετειώδη κόσμο των Μυστικών Υπηρεσιών από τα συναρπαστικά spy thrillers του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Ο πράκτορας 007 Τζέιμς Μποντ, στην υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητος, έχει φανατικούς οπαδούς, όπως και οι Επικίνδυνες Αποστολές ή η σειρά ταινιών Bourne. Το θέμα εκσυγχρονίζεται συνεχώς τόσο τεχνολογικά όσο και από άποψη χαρακτήρων. Το κέντρο αποκωδικοποίησης σημάτων στο Bletchley Park του Λονδίνου, η Κόκκινη Ορχήστρα, τα βιβλία του Λε Καρέ και του Γκρην, ο Κατάσκοπος που γύρισε από το Κρύο (1965), το Checkpoint Charlie στο Βερολίνο, ο κόσμος του Τζωρζ Σμάιλι (Tinker, Taylor, Soldier, Spy, 2011) του Τζον Λε Καρέ, οι Απόστολοι του Καίμπριτζ (οι Φίλμπυ, Μπάρτζες, Μακλήν κτλ, ως ιδεαλιστές κομμουνιστές της ανώτατης τάξης αλλά και ως προδότες της πατρίδας τους), οι Τρεις Μέρες τον Κόνδορα (1975), Η Ζωή των Άλλων (2006), η πρόσφατη ταινία του Σπίλμπεργκ, Η Γέφυρα των Κατασκόπων, καθώς και σπουδαίες τηλεοπτικές σειρές, όπως ενδεικτικά η βρετανική The Cambridge Spies (2003) και οι αμερικανικές 24, The Americans (2013) και Homeland (2011), αποτελούν ένα ελάχιστο δείγμα από μια τεράστια δεξαμενή στο χώρο του θεάματος και του βιβλίου. Ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και βιβλία με συναρπαστικές ιστορίες και πυκνή πλοκή μπορεί μεν να κινούνται στον κόσμο της υπερβολής και μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας, δεν στερούνται όμως ποιότητας και αυθεντικότητας και δεν παύουν να δίνουν μια εικόνα της διαδρομής, της προσαρμογής, των σύγχρονων μεθόδων και μέσων, ανθρώπινων και μη, συλλογής, διασταύρωσης, σύνθεσης, επεξεργασίας, στάθμισης και αξιοποίησης των πληροφοριών, αλλά και να περιγράφουν τα ποικίλα κίνητρα των άμεσα εμπλεκόμενων. Με τέτοια μέσα το κοινό διαμορφώνει εικόνα και άποψη για τον κόσμο αυτό. Η «αλήθεια» (η «πραγματική» αλήθεια) κάπου μπορεί να χάνεται αλλά δεν έχει και τόση σημασία.
Η ΠΕΖΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Το βιβλίο του Αποστολίδη δεν ασχολείται βέβαια με όλα αυτά. Ανήκει στην κατηγορία της ιστορικής και πολιτικής έρευνας και ανάλυσης, όπου και εκεί η ξένη βιβλιογραφία είναι κυριολεκτικά απέραντη. Αλλά για τα ελληνικά δεδομένα πρόκειται για ένα βιβλίο όχι μόνο χρήσιμο, αλλά εξαιρετικά πολύτιμο, δύσκολο να ξεπεραστεί στο εγγύς μέλλον. Ο συγγραφέας μεθοδικά αξιοποιεί όσο αρχειακό υλικό τού ήταν διαθέσιμο για να γράψει τη σύντομη αλλά απολύτως απαραίτητη ιστορία των Μυστικών Υπηρεσιών στην Ελλάδα, από τον 19ο αιώνα, τρόπον τινά, μέχρι την αποχώρησή του από τη θέση του διευθυντή το 2004. Εκεί, άλλωστε, σταματά και η σύντομη ιστορία που είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της ΕΥΠ και είναι λογικό να εικάσει κανείς ότι πρόκειται για ιδέα του συγγραφέα. Διότι όλα τα άλλα τμήματα της ιστοσελίδας (www.nis.gr) είναι τόσο φτωχά και απαρχαιωμένα που διερωτάται κανείς για πιο σκοπό άραγε εξακολουθεί να υπάρχει σε τέτοια μορφή. Οι επίσημες αργίες σταματούν στο 2009!. Οι γενικές πληροφορίες για τη χώρα είναι απίστευτα πενιχρές. Στην κατηγορία «Βιβλιοθήκη» απουσιάζει ακόμη και το βιβλίο του συγγραφέα, η πιο ολοκληρωμένη δουλειά για την Υπηρεσία μέχρι σήμερα. Γιατί τέτοια παραμέληση; Θα μπορούσε η Υπηρεσία να πάρει ορισμένα παραδείγματα από την εκπληκτική, χωρίς ίχνος υπερβολής, ιστοσελίδα της CIA (www.cia.gov).
Ένα από τα πολλά προτερήματα του βιβλίου είναι η διασύνδεση της πορείας των Μυστικών Υπηρεσιών με σημαντικά πολιτικά γεγονότα και ιστορικές περιόδους της χώρας. Αναφέρεται ο ίδιος με λιτό τρόπο και χωρίς περιττά σχόλια σε προβλήματα και καταστάσεις. Συχνά μάλιστα καταφεύγει σε ένα εμφανές διπλωματικό τέχνασμα, αναφερόμενος σε τρίτες, δημόσιες πηγές προς επίρρωση απόψεων με τις οποίες προφανώς συμφωνεί.
Δεν είναι δυνατόν να παρακολουθήσει κανείς, πόσο μάλιστα να σχολιάσει, μια τόσο μεγάλη ιστορική περίοδο, ακόμη και την μεταπολεμική μέχρι σήμερα. Οι αλλαγές, βέβαια, το νομοθετικό πλαίσιο, οι εσωτερικές λειτουργίες, οι σχέσεις με άλλα κρατικά όργανα και Υπηρεσίες καθώς και με την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, όπως παρουσιάζονται από τον συγγραφέα, παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Από την εποχή που η Υπηρεσία στήθηκε στα πρότυπα της αμερικανικής CIA με κύριο στόχο τη δίωξη και καταπολέμηση του εσωτερικού κομμουνιστικού εχθρού, από την εποχή της δικτατορίας που αποτέλεσε έναν από τους κύριους στυλοβάτες της μέχρι σήμερα πολλά έχουν αλλάξει. Στην περίοδο που αποκαλούμε «Μεταπολίτευση» η Υπηρεσία, η σημερινή ΕΥΠ, τέθηκε υπό πολιτικό και εθνικό έλεγχο8, πράγμα που φυσικά δεν ήταν καθόλου εύκολο καθόσον στη διοίκηση και λειτουργία της κυριαρχούσαν οι αξιωματικοί του στρατού και της αστυνομίας ακόμη και το 1999, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, μολονότι η ΕΥΠ είχε γίνει δια νόμου Πολιτική Υπηρεσία από το 1986. Αυτονόητο είναι ότι η πολιτικοποίησή της όχι μόνο δεν αποκλείει αλλά επιβάλλει μάλιστα, τη συνεργασία με τις αντίστοιχες Υπηρεσίες συμμάχων και φιλικών χωρών, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων, όπως η εσωτερική και διεθνής τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα, η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και ανθρώπων, κ.τ.λ.
Ο συγγραφέας επισημαίνει αποτυχίες αλλά και επιτυχίες της ΕΥΠ πριν τη δική του θητεία, αλλά είναι απόλυτα θεμιτή και αναγκαία η υπόμνηση επιτυχιών υπό τη δική του διεύθυνση. Η υπογράμμιση ότι στην περίπτωση της εξάρθρωσης της τρομοκρατικής οργάνωσης «17Ν», οι Βρετανοί (ΜΙ6) που ενεπλάκησαν στις έρευνες μετά τη δολοφονία του Στρατιωτικού Ακόλουθου της Βρετανικής Πρεσβείας στην Αθήνα, Στίβεν Σόντερς, τον Ιούνιο του 2000 «απέδειξαν ότι λίγα άτομα με μέτρια μέσα μπορούν σε λίγο χρόνο να πετύχονν εκεί πον απέτνχαν αδρά στελεχωμένες Υπηρεσίες με απεριόριστες οικονομικές και τεχνολογικές δυνατότητες», αποτελεί σαφή υπαινιγμό προς γνωστή κατεύθυνση.
Πολύ σημαντικές είναι και οι κρίσεις του συγγραφέα για τις εσωτερικές λειτουργίες της ΕΥΠ και τις διοικητικές του εμπειρίες, που πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα σε σχέση με τη διαχείριση του προσωπικού. «Είχα τα χέρια μου δεμένα», υποστηρίζει σε μια συνέντευξή του9, «ούτε απολύσεις, ούτε καν μετατάξεις, πόσο μάλλον προσλήψεις», αλλά και πολλά άλλα αναφέρει στο βιβλίο του. Συνάμα, υποστηρίζει, ότι «συνεργάστηκε καλά με την συνδικαλιστική ηγεσία της ΕΥΠ» πράγμα που δε φαίνεται να επαληθεύεται τουλάχιστον από μια σχετική Ανακοίνωση της ΟΜΕ-ΕΥΠ (26/12/2012), όπου υποστηρίζονται τα εξής: «Δόθηκε τεράστιος αγώνας που ξεκίνησε από τους εργαζόμενους προκειμένου να αποκατασταθεί η εύρυθμη και θεσμική της λειτουργία η οποία είχε επικίνδυνα διασαλευτεί από το 2000 έως το 2009 και ιδιαίτερα στην περίοδο 2004-2009». Δεν γνωρίζω πόσοι εκτός ΕΥΠ και στενών εμπλεκόμενων πολιτικών κύκλων είναι σε θέση να ξέρουν πλήρως τα ενδότερα και τις ενδο-υπηρεσιακές συγκρούσεις ώστε να μπορούν να αποκρυπτογραφήσουν τέτοιου είδους διατυπώσεις. Όχι πάντως το κοινό.
ΤΙ ΕΥΠ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΧΩΡΑ;
Στον επίλογο του βιβλίου του, ο συγγραφέας προβαίνει σε ορισμένες εύστοχες παρατηρήσεις, καρπό της εμπειρίας του ως Διοικητής της Υπηρεσίας. Ορθώς επισημαίνει ότι η συζήτηση για το πόσο αποτελεσματική Υπηρεσία έχει ανάγκη η χώρα δεν έχει γίνει, ούτε γίνεται. Ορθή επίσης και η επισήμανση ότι η έλλειψη συλλογικών μηχανισμών αποφάσεων αδυνατεί να αξιοποιήσει ακόμα και σημαντικές πληροφορίες της Υπηρεσίας, όπου η παλιά κακή της φήμη και η έλλειψη εξειδικευμένου και υψηλού επιπέδου προσωπικού δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: «μη προσοντούχο προσωπικό, προσλαμβανόμενο με μονιμότητα, διαιωνίζει τη μετριότητα» (σελ.310). Δεν πρέπει, όμως, να δοθεί η εντύπωση ότι ο ίδιος απαξιώνει το προσωπικό. Κάθε άλλο μάλιστα. Σε πολλά σημεία τονίζει την ύπαρξη αξιόλογου, ευσυνείδητου, φιλότιμου, εργατικού και αποτελεσματικού προσωπικού με πολλές επιτυχίες και σε σχέση με τα εθνικά θέματα και σε σχέση με τις εσωτερικές απειλές.
Δεν πρόκειται περί αυτού. Απλώς με μελαγχολία διαπιστώνει ότι η ΕΥΠ, στο έπακρον ευάλωτη σε πολιτικές παρεμβάσεις και σε θέματα προσωπικού σε σχέση με άλλες κρατικές Υπηρεσίες, χαρακτηρίζεται από όλες τις παθογένειες της αναποτελεσματικής ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης. Αλλά, και πέραν τούτου, όταν η μισθοδοσία καλύπτει το 80-90% του προϋπολογισμού της (κατά τη διάρκεια της δικής του θητείας τουλάχιστον) διερωτάται κανείς ποιες μπορεί να είναι οι επιχειρησιακές της δυνατότητες στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Αν θέλει κανείς τον σκοπό πρέπει να φροντίζει και για τα μέσα.
Τέλος, διατυπώνει την άποψη ότι λόγω των πολλαπλώς αρμοδιοτήτων της Υπηρεσίας θα ήταν χρήσιμος ο διαχωρισμός της σε δύο ξεχωριστές Υπηρεσίες Πληροφοριών για το Εσωτερικό και το Εξωτερικό, κατά τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Ο Αποστολίδης εγκαινίασε μια εποχή τοποθέτησης διπλωματών ως Διοικητών της Υπηρεσίας. Τον διαδέχτηκαν οι διπλωματικοί Ιωάννης Κοραντής (2004-2009) και Κωνσταντίνος Μπίκας (2009-2012). Σημερινός Διοικητής της είναι ο Γιάννης Ρουμπάτης, πολιτικός επιστήμων, διεθνολόγος, δημοσιογράφος, πρώην Ευρωβουλευτής και πεπειραμένος πολιτικός με θητεία ως σύμβουλος του πρωθυπουργού σε διεθνή θέματα και κυβερνητικός εκπρόσωπος (1987-1988), στην περίοδο της σοβαρής ελληνοτουρκικής κρίσης επί Οζάλ.
ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΕΜΠΛΟΚΗ
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η καρέκλα του Διοικητή της ΕΥΠ είναι η πιο ηλεκτρική όλων και λόγω μιας διαιωνιζόμενης, δικαίως ή αδίκως, κακής φήμης της Υπηρεσίας (απόλυτα δικαιολογημένης για το παρελθόν) και λόγω της κρίσιμης κρατικής και πολιτικής λειτουργίας που καλείται να επιτελέσει. Οι εσωτερικές πολιτικές εμπλοκές καθίστανται αναπόφευκτες, όπως δείχνει η «υπόθεση Γ. Πανούση» ή το αίτημα του αρχηγού των ΑΝΕΛ και Υπουργού Εθνικής Άμυνας της κυβέρνησης Π. Κομμένου, ο οποίος εμμέσως πλην σαφώς ζήτησε δημόσια την παραίτηση10 του Ρου- μπάτη σε σχέση με την υπόθεση αυτή.
Πρόκειται, λοιπόν, για θέση που πέραν από την ικανότητα απαιτεί κατ’ εξοχήν και την απόλυτη πολιτική εμπιστοσύνη του εκάστοτε πρωθυπουργού. Δεν υπάρχουν εξαιρέσεις στον κανόνα αυτόν, όπως και στην αναπόφευκτη εμπλοκή με την εσωτερική πολιτική, αμέσως ή εμμέσως, εκουσίως ή ακουσίως.
- λ. «Γεύμα με την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», Αθανάσιος Έλλις, 04/01/2015.
- Ορισμένα στοιχεία του πορίσματος αναφέρθηκαν στα ΜΜΕ, 26/06/2015Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων, 22/ 10/201
- Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων, 22/ 10/2015
- Βλ. Der Spiegel, 07/11/2015
- Ο Steven Lalas καταδικάστηκε το 1993 σε 14 χρόνια φυλάκισης, είδε την οικογένειά του μετά από 12 ολόκληρα χρόνια και επέστρεψε στην Ελλάδα το 2007. Το θέμα έχει απασχολήσει και την εκπομπή «Φάκελοι» του Αλέξη Παπαχελά στο ΣΚΑΙ. Βλ. ενδεικτικά: http://folders.skai.gr/main/ theme?locale =el&id= 153 . Μια αντίστοιχη υπόθεση είναι η περίπτωση του αμερικανού εβραϊκής καταγωγής Τζόναθαν Πόλαρντ που παρέδωσε τόσο σημαντικές πληροφορίες στο Ισραήλ ώστε να καταδικαστεί το 1987 σε ισόβια δεσμά. Αποφυλακίστηκε στις 20/11/2015 έχοντας αποκτήσει στη φυλακή την ισραηλινή ιθαγένεια.
- Σύμφωνα με δημοσιογραφικές έρευνες αμερικανικών ΜΜΕ (2010) υπήρχαν στην «Κοινότητα» αυτή 1.271 κυβερνητικές οργανώσεις και 1.931 ιδιωτικές με κρατικά συμβόλαια, με τον ιδιωτικό τομέα να καλύπτει το 29% του συνόλου, ενώ 840.000 άτομα είχαν πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες «Άκρως Απόρρητο».
- Ακόμη δε και σε κάποια περιορισμένη μορφή Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, σύμφωνα με το άρθρο 43° του Κανονισμού της Βουλής.
- Συνέντευξη στη Real News, 22/ 11/2015